Congres Behandeling van trauma

Bij trauma of ingrijpende gebeurtenissen tijdens de kinderjaren, grijpen de traumatentakels soms wild om zich heen. Niet alleen het kind of jongere is geraakt maar ook de vele relaties, het gezin en zelfs de gemeenschap waartoe ze behoren.

In de praktijk balanceren we op een smal koord. Vaak krijgen we een gereduceerde focus op het ‘getraumatiseerde kind’ en belanden de vele betrokkenen in niet helpende spiralen met elkaar. Wat te doen als kinderen en jongeren ons in het hier en nu confronteren met overspoelende emoties (woedebuien, paniekaanvallen,…), lichamelijke last (nachtmerries, bedplassen, tics,…), problematisch gedrag (liegen, zelfbeschadiging,…) of relationeel leed?  Gesprekken en acties vernauwen zich soms ongewild tot het trauma toen of tot het acute, problematische gedrag in het hier en nu.

Het gevoel van ‘agency’, iets meer en nog iemand anders te zijn dan het trauma maar ook het gevoel ertoe te doen en erbij te horen, raken zoek. Niet alleen bij het kind maar ook bij alle andere betrokkenen.

Wat leer je deze sessie?

• Verschillende wegen bewandelen om veilige grond onder te voeten te creëren samen met kinderen, hun gezin en netwerk
• Mogelijkheden van ‘spreken en doen’ om de moeilijkheden samen te onderzoeken en de vele ondergesneeuwde aspecten en perspectieven te her-ontdekken
• Samen weven van netwerken van veerkracht

Meer over Martijn
Meer over Simone

Imaginaire rescripting is een techniek waarbij gebruik gemaakt wordt van de kracht van de verbeelding. Tijdens het visualiseren van een traumatische gebeurtenis wordt het beeld of het verloop van de traumatische gebeurtenissen veranderd waarmee corrigerende emotionele ervaringen worden gecreëerd die de trauma gerelateerde klachten verminderen (Morina et al, 2017). In deze sessie leer je hoe Imaginaire Rescripting wordt toegepast. Door de demonstraties en praktische oefeningen heeft deze sessie een levendig karakter. In die demonstraties zal aandacht gegeven worden aan uitdagende situaties die u in de praktijk tegen kunt komen, zoals cliënten die hun ogen niet durven te sluiten of zich niet voor kunnen stellen dat het verloop van de gevisualiseerde gebeurtenissen veranderd kan worden.

Na het bijwonen van deze sessie:

• Heb je een beter begrip wat imaginaire rescripting inhoudt
• Heb je enige ervaring opgedaan hoe je deze techniek kunt toepassen in je klinische praktijk
• Heb je praktische tips hoe om te gaan met uitdagende situaties in de toepassing van imaginaire rescripting

Meer over Remco

Ben je ook die ervaren traumabehandelaar die aarzelt of jouw patiënten met een lager IQ (zwakbegaafdheid of een verstandelijke beperking) wel kunt behandelen? Psychische stoornissen,  waaronder de (complex)posttraumatische stressstoornis, komen veel vaker voor bij deze groep patiënten. Zij blijken echter vaak afgewezen te worden voor behandeling.

In deze sessie word je je er van bewust dat ook deze patiënten van jouw expertise kunnen profiteren. We bespreken in deze sessie jouw aarzelingen; we bekijken aan de hand van casuïstiek op welke wijze je “gewoon” de reguliere protocollen en methodieken kunt inzetten en waar wellicht nog geprotocolleerd maatwerk kan worden toegevoegd.

Wat heb je geleerd na het bijwonen van deze sessie?

• Je bent je bewust van de noodzaak om jouw expertise ook in te zetten voor patiënten met een lager IQ
• Je hebt meer kennis verkregen over het voorkomen van traumatisering bij deze patiënten groep
• Je weet nu dat je reeds de vaardigheden bezit om deze patiënten te behandelen en hebt nieuwe vaardigheden opgedaan om maatwerk toe te voegen aan je therapie

Meer over Erica

Dissociatieve Identiteitsstoornis (DIS) is een complexe, ernstige en zeer invaliderende stoornis. Patiënten geven doorgaans aan vroegkinderlijke trauma’s te hebben meegemaakt. Daarnaast hebben zij vaak last van dissociatieve symptomen als depersonalisatie, derealisatie en amnesie. Ook rapporteren zij meerdere identiteiten te ervaren, waartussen regelmatig wordt geswitcht. Gecontroleerd onderzoek laat echter zien dat het geheugen en het identiteits-functioneren van DIS-patiënten veel minder gecompartimenteerd is dan voorheen werd verondersteld. Er lijkt eerder sprake van een disfunctionele metacognitieve overtuiging.

Het modusmodel binnen schematherapie (ST) sluit nauw aan bij de problematiek van mensen met DIS en ST lijkt daarom een goede behandeloptie. In het modusmodel wordt nadrukkelijk de subjectieve ervaring van (het switchen tussen) verschillende identiteiten/modi erkend. We hebben een aangepaste vorm van ST specifiek voor DIS ontwikkeld. Deze behandeling wordt sinds enige jaren in een ‘multiple baseline case series’ studie op zijn merites onderzocht (Huntjens, Rijkeboer, & Arntz, 2019) en een tweede studie is net opgestart.

Tijdens de sessie zal eerst kort de fenomenologie van DIS aan de orde komen alsook welke verklaringen er in de loop der tijd zijn geformuleerd voor het klinische beeld. Vervolgens worden resultaten van gecontroleerd onderzoek naar het inter-identiteit functioneren van DIS-patiënten besproken en hoe deze resultaten aanleiding hebben gegeven een aangepast model van schematherapie voor DIS te ontwikkelen. Wat zijn de belangrijkste aanpassingen en waarom? Hierna wordt het ST voor DIS protocol in grote stappen doorgenomen. Een en ander wordt gelardeerd met videomateriaal van een DIS patiënte die aan onze trial heeft deelgenomen en over haar ervaringen vertelt. Ook zullen er korte oefeningen zijn in onderdelen van het protocol.

Na het bijwonen van deze sessie:

• Heb je meer kennis over DIS en het inter-identiteit functioneren
• Heb je een overzicht van de schematherapeutische behandeling van DIS.
• Heb je ervaring opgedaan het toepassen van enkele ST technieken bij DIS

Meer over Nathan

BEPP is als behandelmethode opgenomen in Zorgstandaard Psychotrauma en stressorgerelateerde stoornissen. Graag laten we je kennismaken met de BEPP en met de verschillende onderdelen ervan. Via een rollenspel krijgen jullie te zien hoe imaginaire exposure wordt toegepast via de BEPP en waarin deze verschilt van andere vormen van exposure. Veel patiënten met PTSS  hebben levensvragen, in de fase van de betekenisverlening wordt hier uitgebreid bij stilgestaan. Het mooie aan BEPP is dat de patiënt een actieve rol heeft in de behandeling door het meenemen van een voorwerp dat de herinnering ophaalt, het schrijven van brieven en het afscheidsritueel.

Wat heb je geleerd na het bijwonen van deze sessie?

• Je hebt kennis gemaakt op een praktische manier met een voor jou nieuwe vorm van traumabehandeling en hebben we je net zo enthousiast gemaakt als we zelf zijn
• Overzicht van de verschillende behandelonderdelen van de BEPP
• Je weet hoe je deze vorm van imaginaire rescripting toegepast wordt

Meer over Jannetta

In Sensorimotor Psychotherapy® (SP), een lichaamsgerichte gesprekstherapie, staat het lichaam centraal. Juist cliënten die een (of meerdere) traumatische ervaring(en) hebben meegemaakt, ervaren naast beelden en gedachten ook vaak lichamelijke reacties. Traumatische lichaamsherinneringen kunnen in het hier en nu erg naar zijn.

Vanuit de lens van Sensorimotor Psychotherapie volgen we de weg die het lichaam wijst om zo te komen tot fysieke hulpbronnen voor regulatie en tot integratie van traumatische ervaringen. SP kiest daarvoor als aanknopingspunt fysieke activatie en patronen die het lichaam in het hier en nu laat zien.
Allereerst wordt er gewerkt aan het uitbouwen van fysieke hulpbronnen voordat gestart wordt met verwerken van trauma. Bij dat laatste wordt gewerkt met de fysieke (overlevings)reacties die in de traumatische situatie nodig waren om te overleven, maar niet afgerond konden worden.

In onderlinge afstemming zoeken therapeut en cliënt samen naar de ‘Act of Triumph’ en wordt zo het trauma doorgewerkt en alsnog geïntegreerd op alle niveaus van het brein; fysiek, emotioneel en cognitief. Zo vormt in de behandeling het lichaam weliswaar de start, maar is er evenzo aandacht voor emoties en woorden die nodig zijn om zo nieuwe, geïntegreerde ervaringen blijvend te verankeren.

In deze sessie is kort aandacht voor de theoretische achtergrond van SP om vervolgens aan de hand van casuïstiek, voorbeelden en kleine oefeningen samen te ervaren hoe we lichaamsbewustzijn kunnen vergroten om zo de stap naar traumaverwerking via Sensorimotor Psychotherapy® te kunnen maken.

Meer over Anneke